C) orientatiebegrip in de tijd.

Het steeds meer ontwaken van het besef dat het leven ‘in beweging is’: na de dag volgt de nacht;
over ..... nachtjes slapen ben ik jarig;

als we hebben gespeeld, opgeruimd, zijn uitgerust,
hebben gegeten en buiten hebben gespeeld        ....... komt mama.
‘Juffie, mag ik bij de kisten en de planken?’ ‘Als het ruiltijd is: kijk maar wanneer de grote wijzer helemaal bovenaan staat.”
Wat kunnen we doen om bewustzijn hiervoor te helpen ontwikkelen?

Het liedje ‘vandaag, vandaag, vandaag, (hierbij springen op de plaats in de kring. Bij ‘morgen’ een sprong naar voren; bij ‘overmorgen’ twee sprongen naar voren).

Het versje ‘kippetje Ukkepuk’. Wat doen we voor..... en na......, maar eerst...... en dan........
Dus de dagvolgorde vaak benoemen. Seizoenen, maand, dag: wie weet wanneer je jarig bent. Wie weet de dagen van de week (ook of het bakdag of soepdag of tekendag is).

Wie weet welk feest we hebben gehad of welk feest er komen gaat?

Wat was het laatste feest en welk feest komt nu als eerst en welk daarna? Dit zijn enkele voorbeelden. In het venster wordt hier verder op in gegaan.

d. lateralisatie
Het ontwikkelen van lichaamsoriëntatie; een voorkeurskant.
Uit de praktijk: We kunnen bij de jongste kleuters nog niet altijd zien of er al een voorkeurshand is. Ze kunnen vaak nog het kleurkrijtje in de ene of in de andere hand nemen. Meestal ontwikkelt zich in de loop van de tijd een voorkeurshand of een voorkeursvoet. Dus bij het tekenen is dit heel goed te zien. Je kunt de lateralisatie ook goed zien als je een kind laat hardlopen. Bij de afzet met de voet gaat de voorkeursvoet als afzetvoet achter de andere voet. Ook bij het hinkelen zie je de voorkeursvoet. Die is beter ontwikkeld, steviger in de beweging dan de andere voet.

Wat kunnen we doen om bewustzijn hiervoor te helpen ontwikkelen?

Veel symmetrie aanbieden. Hierin moeten we echt goed investeren. Lied en spel: ‘Papegaaitje leef je nog’ op verschillende manieren spelen.

Een touw plat neerleggen en met beide benen (gesloten) springen; hinkelend van links naar rechts (en het andere been); met gekruiste voeten heen en weer over het touw springen.

De oudsten bewust de rechterhand geven. Dit zijn enkele voorbeelden. In het venster wordt hier verder op in gegaan